Daltaí a spreagadh le titim i ngrá le foghlaim an dara teanga in earnáil an Bhéarla ag an bhunleibhéal i dtuaisceart na hÉireann an aidhm leis an scéim ‘Scoil Spreagtha’ a sheol Gael Linn, Cultúrlann Uí Chanáin agus Ollscoil Uladh an tseachtain seo (6.11.23) agus atá maoinithe ag Foras na Gaeilge. .
Beidh ‘Scoil Spreagtha’ ina scéim chreidiúnaithe agus cheiliúrtha a spreagfaidh na hiarrachtaí sin i scoileanna lán-Bhéarla úsáid na Gaeilge a chothú i dtimpeallacht na scoile. Forbraíodh ‘Scoil Spreagtha’ ar an chuspóir go mbeadh an scéim ina hinspioráid ag scoileanna a n-iarrachtaí ár dteanga dhúchais a chur chun cinn i suíomh na scoile a léiriú agus a mhéadú. Cuirtear banc cuimsitheach d’áiseanna agus tacaíocht ar fáil do na scoileanna atá ag glacadh páirte sa scéim le cuidiú leo stádas mar ‘Scoil Spreagtha’ a bhaint amach.
Le 80 scoil ag glacadh páirte inti, tá ‘Scoil Spreagtha’ ar an scéim is mó agus is tábhachtaí i gcur chun cinn na dteangacha ó thuaidh ó cuireadh stop leis an scéim ‘Primary Modern Languages’ i 2015. Ag rith ó mhí na Samhna 2023 go mí an Mheithimh 2024, tiocfaidh an scéim chun buaice ag deireadh na scoilbhliana le himeachtaí ceiliúrtha ag a mbronnfar stádas mar ‘Scoil Spreagtha’ ar na scoileanna rathúla don scoilbhliain 2023-2024.
Ag caint ar thábhacht na scéime, maíonn Séamas Mac Eochaidh, Oifigeach Polasaí Oideachais le Gael Linn, go bhfuil
“ cur chuige an stáit i leith theagasc na dteangacha ó thuaidh mí-éifeachtach le dréacht-straitéis ar feitheamh le níos mó ná deich mbliana anois. Tá easpa chórasach i soláthar teangacha ó thuaidh. Tá sé soiléir nach bhfuil an cur chuige i leith teangacha ag teacht leis an chur chuige is fearr go hidirnáisiúnta. Tá ceann de na tréimhsí is giorra san Eoraip againn ó thaobh theagasc riachtanach teangacha.
Ní mór an easpa chórasach soláthair d’fhoghlaim teangacha ag an bhunleibhéal a chur ina cheart le nach mbeidh mionlú déanta ar an Ghaeilge. Is cóir foghlaim na dteangacha a spreagadh ag an bhunleibhéal agus faoi láthair faraor níl sé seo ag tarlú. Tá foghlaim na dteangacha in áit na leathphingine ó thuaidh, go háirithe ócuireadh stop leis an ‘Primary Modern Languages Programme’ i 2015. Tá d’aidhm ag ‘Scoil Spreagtha’ a bheith réamhgníomhach le cinnte a dhéanamh nach bhfuil daltaí bunscoile ag cailleadh amach mar thoradh ar an pholasaí mhí-éifeachtach oideachais atá ag an Roinn Oideachais ó thuaidh.
Tá Gael Linn thar a bheith sásta le bheith ag obair i gcomhpháirtíocht le hOllscoil Uladh agus Cultúrlann Uí Chanáin le deis agus sprioc a thabhairt do scoileanna in earnáil an Bhéarla leis an Ghaeilge a spreagadh agus a chothú i dtimpeallacht na scoile. Creideann Gael Linn go dtiocfadh leis an scéim próifíl níos láidre a thabhairt dár dteanga dhúchais arís i scoileanna agus sa tsaol mór chomh maith.”
Ag caint ar an chlár ‘Léargas’, luaigh Carol Nic Conmara, Comhordaitheoir Oideachais le Cultúrlann Uí Chanáin go bhfuil
“obair mhór déanta againn ar ábhair teagaisc ilghnéitheach taitneamhach a chur le chéile le tamaill de bhlianta anuas mar chuid den scéim Léargas. Is clár foghlama dara teanga é Léargas a úsáideann gníomhaíochtaí & cluichí spraíúla le blaiseadh den teanga agus cultúr Gaelach a thabhairt do pháistí san earnáil Bhéarla. Tá lúcháir orainn a bheith ag obair i bpáirtíocht le Gael Linn agus tá muid ag súil go mór le cuid den ábhar seo a fheiceáil I láimhe na bpáistí i scoileanna na scéime seo anois. Beidh ábhar nua á roinnt de réir a chéile againn ag brath ar riachtanais agus éilimh na scoileanna.
Deir an Dr Gearóid Ó Domagáin, Léachtóir le Gaeilge in Ollscoil Uladh,
“Tá lúcháir ar fhoireann na Gaeilge in Ollscoil Uladh a bheith ag obair i gcomhpháirt le Gael Linn agus le Cultúrlann Uí Chanáin ar an togra ríthábhachtach seo a thabharfaidh deis do scoileanna a gcuid iarrachtaí maidir le cur chun cinn na teanga a chur i mbéal an phobail agus aitheantas bhaint amach ar a son. Tá léirithe go bhfuil buntáistí oideachasúla, síceolaíochta agus fostaíochta ag baint le luath-theagmháil leis an dara teanga agus féachann an tionscnamh seo leis an bhearna atá ann san am i láthair i scoileanna Béarla a líonadh.”
Deir an tOllamh Malachy Ó Néill, Stiúrthóir um Theagmháil Réigiúnach,
“Cuimsítear, sa togra seo, an tiomantas agus an dílseacht atá againn in Ollscoil Uladh do Dhaoine, don Áit, agus don Chomhpháirtíocht. Tá muid an-tógtha faoi fhéidearthachtaí na scéime seo maidir le tionchar dearfach a imirt ar eispéireas foghlama daltaí scoile ar fud an réigiúin, cuid mhaith acu a mbeidh ról tábhachtach acu sa todhcaí ilteaganach atá i ndán don tsochaí s’againne san áit seo agus i gcéin.”
Níl ‘Scoil Spreagtha’ oscailte a thuilleadh d’iarratais don scoilbhliain 2023-2024. Dá mbeadh suim ag do scoil páirt a ghlacadh ann i 2024-2025, áfach, téigh i dteagmháil le Gael Linn ag seamas@gael-linn.ie le suim a léiriú.
Níos mó eolais
seamas@gael-linn.ie
0044 7923 444 890