1950-1959
Bunú Gael Linn
Dónall Ó Móráin: Bunaitheoir
Grúpa de iarchéimithe, agus abhcóide óg, Dónall Ó Móráin, mar cheann orthu, a bhunaigh Gael Linn.
Bhí smaointe cinnte acu faoi cad ba ghá a dhéanamh chun an Ghaeilge a chur ar bhonn slán agus, thairis sin, bhí barúil láidir acu faoi conas a d'fhéadfaí teacht thar an tseanchonstaic - ganntanas airgid.
Bhí linn peile le bunú. Ag an am sin, ba linnte Briotanacha amháin a bhí ag feidhmiú in Éirinn, seachas na MH Pools, a bunaíodh chun tacú le hOspidéal an Mater. Agus bhí siad sin ar fad bunaithe ar shacar Shasana. Bhí Gael Linn difriúil. Ba ar an iománaíocht, ar an bpeil Ghaelach agus fiú amháin ar liathróid láimhe a bunaíodh na linnte. Ní nach ionadh bhí sé seo an-mhealltach don lucht leanúna líonmhar a bhí ag Cumann Lúthchleas Gael. Scilling amháin san airgead réamhdheachúil nó 6c san airgead nua a bhí mar shíntiús seachtainiúil. 'Scilling na Gaeilge' a baisteadh ar an síntiús. Bailíodh na síntiúis ó dhoras go doras, in ionaid oibre, i dtithe tábhairne etc. Agus bhí daoine ann a bhí sásta tabhairt faoin obair.
Obair le háireamh í obair Gael Linn thar na blianta. Bhain sí le gach gné den saol - forbairt eacnamaíochta na Gaeltachta, oideachas, múineadh agus sealbhú na teanga, ógobair, foilsiú an cheoil, scannánaíocht, teilifís, raidió, siamsaíocht, óstánaíocht agus bialanna. D'éirigh thar barr le scéimeanna áirithe agus níor éirigh chomh maith céanna le cinn eile. Nuair a bhí ré caite ag scéimeanna áirithe, bhog Gael Linn ar aghaidh agus tugadh faoi rudaí nua.
Ach bhí rud amháin ag baint leis na scéimeanna uile. Bhí spiorad na ceannródaíochta le sonrú orthu. Níor fhéach Gael Linn riamh le ról an rialtais a ghlacadh chuige féin nó áit na n-eagraíochtaí Gaeilge eile dá rachadh sé chuige sin. Theastaigh ó Gael Linn a léiriú do chách, agus don stát ach go háirithe, go bhféadfaí beartais éifeachtacha a chur i gcrích don Ghaeilge - rudaí a mbeadh toradh ar fónamh orthu. Go deimhin, ba é 'Bíonn toradh ar obair Gael Linn' an mana a bhí ag an eagraíocht ar feadh na mblianta.
Tréithe eile a bhí le sonrú ar obair Gael Linn ná an phroifisiúntacht agus an nua-aimsearthacht. Ba de ardchaighdeán é aon ní a rinne Gael Linn - caighdeán chomh hard, agus go minic níos airde, ná a chomhionann i mBéarla. Luaitear ceirníní Gael Linn, maille lena gcuid clúdach, mar shampla simplí amháin de seo.
Scéimeanna Gaeltachta
D'fhéach Gael Linn le dhá rud a dhéanamh i gcás na Gaeltachta - ábhar dóchais a thabhairt don phobal agus a léiriú don rialtas go bhféadfaí taoide scanrúil na himirce a chasadh. Cheannaigh an eagraíocht báid tarrthála ó sheanlong i mBaile Átha Cliath, rinne iad a athchóiriú agus ansin chuir siad ar fáil iad ar phraghas íseal do iascairí ó cheantar Charna, a bhí ag brath go dtí sin ar churacha. Bhí cuimhne ar feadh i bhfad ar ghrianghraif de na hiascairí Gaeltachta seo agus iad ag glacadh go bródúil lena mbáid nua ag béal na Mórchanálach i mBaile Átha Cliath. Sheol siad iad tríd an Mórchanáil agus an tSionainn go béal na Sionnaine agus ansin thug siad aghaidh siar ó thuaidh ar a ndúiche féin.
Thóg Gael Linn monarcha próiseála éisc agus ghlasraí i gCarna i 1957. Ghin sé seo obair, ní hamháin sa mhonarcha féin, ach dóibhsean a sholáthraigh na héisc agus na glasraí freisin.
Ach ba é ceannach agus forbairt eastát 135 acra ag Teilinn, i ndeisceart Thír Chonaill i 1958 an tionscadal Gaeltachta ba mhó riamh ag Gael Linn. Bhain na cearta iascaigh i gCuan Theilinn leis an eastát agus chinntigh Gael Linn go mbeadh fáil ag iascairí áitiúla ar na bradáin a bhí go flúirseach sa chuan. Bhunaigh an eagraíocht gnó tógála muc ar an bhfeirm agus lean go leor feirmeoirí áitiúla an dea-shampla.
Bhí Scéim na Scoláireachtaí Trí Mhí ar cheann de iarrachtaí tosaigh na heagraíochta. Lucht bunscoile is mó a bhaineadh leas as an scéim. Seachas an duine óg a chur chuig coláiste samhraidh le linn saoire na scoile, chuirtí an páiste chun na Gaeltachta chun fanacht le teaghlach Gaeltachta agus freastal ar an scoil áitiúil. Ní bhíodh ach an t-aon pháiste amháin de chuid Gael Linn le haon teaghlach ar leith. Eispéireas oideachasúil den scoth é seo a thug tuiscint don chuairteoir óg ar shaol na tuaithe agus ar mheon na Gaeltachta anuas ar bharr feabhais a chur ar a líofacht chainte.
Siamsaíocht
Ag deireadh na gcaogadaí, d'atosaigh Gael Linn céilithe seachtainiúla i dTeach an Ardmhéara i mBaile Átha Cliath. Bhí tábhacht leo seo sa mhéid is gur sholáthair siad ócáid siamsaíochta rí-thaitneamhach do dhaoine óga le Gaeilge a bhí ina gcónaí san ardchathair.
Bhí cuimhne ar feadh na mblianta freisin ar na Oícheanta Seanchais a chuir Gael Linn ar an ardán sa Damer sna caogadaí. Tógadh scoth na gceoltóirí, na n-amhránaithe, na rinceoirí agus na seanchaithe ón nGaeltacht agus cuireadh ar an ardán iad oíche i ndiaidh oíche sa Damer. B'in an chéad uair do mhórán de phobal Bhaile Átha Cliath an ghné seo de shaibhreas cultúrtha ár dtíre a bhlaiseadh.
Ceirníní
Tá ceirníní Gael Linn ar na seoda is mó i gcoróin na heagraíochta. Sa bhliain 1957 chuir Gael Linn na ceirníní tosaigh amach - seancheirníní 78 c.s.n. Bhí amhrán ar an sean-nós ar thaobh amháin de gach ceirnín agus ceol uirlise traidisiúnta ar an taobh eile. Agus, iontas na n-iontas ag an am, bhí clúdaigh deá dheartha orthu, maille le focail na n-amhrán. Chuala cuid againn na hamhránaithe Seán 'Ac Dhonncha Charna, Áine Ní Ghallchobhair ó Ghaoth Dobhair agus Seán de hÓra ó Chorca Dhuibhne don chéad uair. Ba bheag taifead de amhránaíocht ar an sean-nós a bhí ar fáil roimhe sin agus mhúscail na ceirníní spéis an phobail sa ghné seo d'oidhreacht na hÉireann.
Ní fada go raibh ceirníní fadseinnte, 33 c.s.n., ar fáil freisin. Ceolfhoireann Éadrom Radio Éireann agus an t-amhránaí, Tomás Ó Súilleabháin, a bhí ar an gcéad cheann.
Is iomaí ceoltóir den scoth atá ar dhioscaí Gael Linn ach is cinnte go bhfuil Seán Ó Riada ar an duine is mó cáil orthu. Bhí seanchairdeas idir Ceannasaí Cúnta Gael Linn, Riobard Mac Góráin, agus an Riadach agus thug Riobard ar Sheán a chéad taifeadadh le Ceoltóirí Cualann a chur amach ar lipéad Gael Linn. Bhí Darach Ó Catháin, an t-amhránaí sean-nóis ó Ráth Cairn, le cloisteáil freisin ar Reacaireacht an Riadaigh, mar a tugadh ar an gceirnín.
Bhí filíocht chúrsa na hArdteistiméireacht le fáil ar dhioscaí Gael Linn agus leaganacha canta de na dáin le hais na leaganacha labhartha nuair a bhí ceol ag dul leo. Cuireadh scéalaíocht traidisiúnta ar fáil freisin, ó sheanchaí cáiliúil mar Dhiarmuid Mac Coitir ó Bhéal Átha an Ghaorthaidh, mar shampla, nó Micí Sheáin Néill ó Rann na Feirste.
Tugadh a cheart freisin don cheol uirlise traidisiúnta agus rinne ceoltóirí mar Tony McMahon, Paddy Keenan, Séamus Creagh agus Jackie Daly taifeadadh do Gael Linn. Níor chuir sé seo aon bhac ar an eagraíocht deiseanna a chur ar fáil do ghrúpaí a bhí tógtha le athchóiriú ar nuastíl a dhéanamh ar an gceol traidisíunta. Ba ar lipéad Gael Linn a tháinig na ceirníní tosaigh le Clannad agus Na Casadaigh amach.
Rómhinic a dhearmadtar gur Gael Linn a d'eisigh na popcheirníní tosaigh sa tír seo sula raibh iomrá ar na seobhannaí. Ba i nGaeilge a bhí na hamhráin orthu, ar ndóigh. Bhí Sonny Knowles, Joe Lynch agus Johnny Christopher i measc na n-oirfideach.
Gael Linn a chuir tús leis an nós, focail na n-amhrán a phriontáil ar chlúdaigh na gceirníní nó i leabhráin a ghabh leis na dlúthdhioscaí. Thug sé sin uchtach do dhaoine amhrán Gaeilge a rá ó thráth go chéile nuair a bhuail an fonn iad. Cé a shéanfadh gur stórchiste thar áireamh é a bhfuil de cheol agus d'amhráin na hÉireann curtha ar fáil ag Gael Linn?
Díospóireachtaí
Spreagadh Gael Linn le comórtas díospóireachta do lucht iarbhunscoile a thosú i 1959. Thabharfadh an comórtas deis do dhaoine óga ealaíon na cainte poiblí a fhorbairt agus é sin a dhéanamh trí Ghaeilge. Is iomaí duine, a bhain cáil amach sa saol polaitiúil nó eile sna blianta iarscoile, a fuair a chéad taithí ar óráidíocht phoiblí ag díospóireachtaí Gael Linn. Ina measc tá Brian Cowen, Mary Hanafin, Máire Geoghegan-Quinn agus Alan Dukes. Daichead éigin bliain tar éis a bhunaithe tá rath fós ar an gcomórtas díospóireachta. Sna seachtóidí, thosaigh Gael Linn comórtas díospóireachta eile, do lucht na gcoláistí tríú leibhéal.
Scannánaíocht
Sa ré réamhtheilifíse nuair a bunaíodh Gael Linn, bhí an phictiúrlann i bhfad níos tábhachtaí mar áis chaitheamh aimsire ná mar atá anois. Ní raibh fiú cos thar táirseach ag an nGaeilge sa réimse seo den saol. D'fhéach Gael Linn len é sin athrú go luath tar éis a bhunaithe. Thosaigh Gael Linn ag déanamh gnéscannáin ghearra, ceann sa choicíos, agus dháil an Rank Organisation iad ar phictiúrlanna ar fud na tíre. B'ait le daoine Gaeilge a chloisteáil sa phictiúrlann ach tugadh suntas d'ardchaighdeán na scannán.
Ansin chas Gael Linn ar nuachtscannáin sheachtainiúla a dhéanamh. Amharc Éireann a tugadh orthu. Ní raibh de nuachtscannáin sa Bhéarla ag an am ach cinn ón mBreatain. Foilsíodh 260 eagrán de Amharc Éireann go dtí gur ghlac an teilifís áit na nuachtscannán, ba chuma cén teanga ina raibh siad. Taifead luachmhar stairiúil iad nuachtscannáin Amharc Éireann, a thugann léargas dúinn ar shaol na hÉireann mar a bhí sna caogadaí agus na seascaidí.
Drámaíocht agus Siamsaíocht
D'oscail Gael Linn amharclann bheag i gceartlár Bhaile Átha Cliath - An Damer. Ba in íoslach na hEaglaise Úinitéirí i bhFaiche Stiabhna a bhí sí lonnaithe. Cuireadh drámaí Gaeilge ar an stáitse ansin ar feadh na mblianta. Bhí idir aisteoirí gairmiúla agus aisteoirí amaitéireacha páirteach iontu agus thuill an amharclann bheag cáil mar ionad tábhachtach drámaíochta san ardchathair. Ar na drámaí ba mhó cáil a céadléiríodh sa Damer bhí An Giall le Brendan Behan agus An Triail le Mairéad Ní Ghráda.
Tá grúpaí ceoil agus amhránaíochta Gaelacha coitianta go maith inniu, cuid acu a bhfuil eolas orthu ar fud an domhain. Ach bhí malairt scéil ann sna caogadaí. Beart mór ceannródaíochta, mar sin, ba ea bunú Cabaret Gael Linn, grúpa ceoltóirí, rinceoirí agus amhránaithe, a chuir seó den scoth ar siúl, agus é léirithe go proifisiúnta, in óstáin agus i hallaí ar fud na tíre.
Raidió
Bhíodh cláir urraithe le cloisteáil ar RTÉ go dtí na hochtóidí. Cúig nóiméad déag a mhaireadh gach clár de ghnáth agus réitíodh comhlacht gnó éigin é chun a gcuid earraí a chur os comhair an phobail. Ní fada i ndiaidh a bhunaithe go raibh a chlár dátheangach féin ag Gael Linn. Torthaí an chrannchuir, eolas faoi ghníomhaíocht na heagraíochta agus, ar ndóigh, ceirníní Gael Linn a bhíodh le cloisteáil air. Ba é an t-aisteoir agus an t-amhránaí iomráiteach Breandán Ó Dúill, a chuir an clár i láthair ar feadh na mblianta.
1960-1969
Ré na Teilifíse
I dtreo dheireadh na gcaogadaí thosaigh plé poiblí faoi sheirbhís teilifíse Éireannach a bhunú. Cheap an rialtas coimisiún chun moltaí a réiteach. Toisc a laghad eolais a bhí sa tír ag an am ar reáchtáil sheirbhís teilifíse, bhí an rialtas ag smaoineamh ar an ngnó a thabhairt amach do dhream príobháideach éigin ar bhonn saincheadúnais. Comhlachtaí ón mBreatain agus ó Mheirceá amháin a léirigh spéis sa ghnó i dtús báire. Ach baineadh siar astu ar fad [agus as an rialtas freisin, ní miste a rá!] nuair a chuir Gael Linn aighneacht isteach. Bhí an eagraíocht i ndiaidh socruithe a dhéanamh an saineolas teicniúil a cheannach isteach ó Mheirceá agus an t-ábhar a sholáthar iad féin. Bhí ríméad ar phobal na Gaeilge mar ní raibh aon amhras orthu ach go bhfaigheadh an teanga náisiúnta a ceart ar an tseirbhís nua. Ach ag an nóiméad deiridh tharraing an rialtas siar agus socraíodh gur faoin stát a bhunófaí an tseirbhís nua. Tháinig Teilifís Éireann ar an aer i 1961 agus gan de Ghaeilge air ach ceathrú uair an chloig sa tseachtain! Thóg sé 35 bliana ar phobal na Gaeilge seirbhís le cion ceart de Ghaeilge uirthi a fháil.
Cistíocht
Lean na linnte, a bhí bunaithe ar na cluichí Gaelacha ar feadh na mblianta go dtí nach raibh linnte peile mealltach a thuilleadh don phobal. Bhí uasteorainn curtha ag an dlí ar na duaiseanna, a fhéadfaí a thabhairt i linn pheile, agus in ainneoin go raibh luach an airgid ag síor-athrú, níor leasaíodh an reachtaíocht. Ach ní raibh Gael Linn gan seift. Thosaigh Gael Linn ar Bhingo a reáchtáil i roinnt pictiúrlanna i mBaile Átha Cliath. Ba leis an Rank Organisation formhór na bpictiúrlanna seo agus nuair a shocraigh an Rank Organisation ar tharraingt amach as an réimse sin gnó, cheannaigh Gael Linn na pictiúrlanna uathu. Is le Gael Linn na hallaí seo i gcónaí agus iad ligthe ar léas againn.
An Ghaeltacht
Cheannaigh Gael Linn scaireanna i gcuideachta próiseála feamainne ar an gCeathrú Rua, Tora Toinne Teoranta i 1960. Tugadh faoi thógáil coiníní i gCois Fharraige agus d'fhorbair Gael Linn beirtreacha oisrí ar Chuan Chill Chiaráin níos faide siar i nGaeltacht Chonamara. Bhunaigh an eagraíocht, i bpáirt le comhlacht eile, gnó miotalóireachta, Miotalra Teo., i gCarna i 1966. Tosaíodh gnó beachadóireachta i nGaeltacht Mhúscraí i 1961. Is fada Gael Linn éirithe as an ngnó áirithe sin ach maireann an tionscal óir tá mil den scoth ó Mhúscraí ar an margadh i gcónaí.
Cheannaigh Gael Linn sealúchas i nGaeltacht Chorca Dhuibhne agus úsáideadh na tithe chun turasóireacht teanga a fhorbairt sa cheantar. Cheannaigh an eagraíocht na cearta iascaigh ar abhainn na Feothanaigh sa cheantar céanna. Tháinig Gael Linn i gcabhair ar shiopa comharchumannach i nGaeltacht na Rinne agus rinne an eagraíocht é a rith ar feadh na mblianta ina dhiaidh sin.
Gnólachtaí
Bunaíodh Inisfree Handknits Ltd. i 1963 agus sholáthraigh an ghnólacht seo éadaí lámhchniotáilte den chéad scoth ar feadh na mblianta. D'oscail siad siopa faisin sa Creation Arcade i mBaile Átha Claith chun earraí Inisfree agus éadaí eile d'ardchaighdeán a dhíol. Osclaíodh siopa ceirníní freisin, Fónodisc, taobh leis an Donegal Shop. Bhog Fónodisc go Sráid an Diúic ina dhiaidh sin.
I 1964 cheannaigh Gael Linn scaireanna i monarcha troscán, Crannac, san Uaimh i gCo. Na Mí, agus lean de bheith gníomhach sa tionscal seo ar feadh tamall de bhlianta.
I 1967 cheannaigh Gael Linn tromlach na scaireanna i ngnó bréidín - Glens of Antrim Tweed Co. Ag Bun Abhann Dalla i nGlinnte Aontroma a bhí an mhonarca - ceann de na háiteanna deiridh ina raibh cainteoirí dúchasacha Gaeilge sa taobh sin tíre.
Scannánaíocht
I 1960, d'fhoilsigh Gael Linn Mise Éire, scannán a rianaigh stair na hÉireann ó c.1890 go dtí 1917. Úsáideadh nuachtríleanna agus ábhair chomhaimseartha eile. George Morrison a rinne an scannán agus chum Seán Ó Riada ceol ar leith dó. Ní móide gur eisíodh riamh in Éirinn scannán ba mhó a chuaigh i bhfeidhm ar an mhórphobal ná Mise Éire. Rinne Gael Linn scannán eile ansin, a phléigh leis an tréimhse 1917 - 1923 - Saoirse?. I 1966 tháinig scannán staire eile amach - An Tine Bheo. Mar chuid de chomóradh Éirí Amach 1916 a rinneadh an ceann áirithe seo.
Lean Gael Linn agus an Riadach orthu leis an réabhlóid cheoil - ceol na scannán, Mise Éire, Saoirse?, An Tine Bheo agus Ó Riada sa Gaiety, a luaitear mar chloch mhíle i bhforbairt an cheoil Ghaelaigh, agus, ar ndóigh na ceirníní seinmsínte le Ceoltóirí Cualann agus an t-amhránaí, Seán Ó Sé - iadsan a thug An Poc ar Buile dúinn i measc go leor amhrán eile.
Thug an Roinn Gnóthaí Eachtracha coimisiún do Gael Linn i 1965 chun scannán eolais ar fhorbairt shóisialta a dhéanamh - Rhapsody of a River. I 1967 bhain scannán dár teideal Fleá Ceoil, duais ag Féile Scannán Bheirlín. An bhliain dár gcionn, bhuaigh Capallology, gearrscannán ar ghnó na gcapall in Éirinn, gradam Mhonacó ag Féile Scannán na Bruiséile. Fuarthas cuireadh i 1972 gearrscannán ar an luathoideachas, Páistí ag Obair, a chur isteach ar Fhéile Scannán Londan. Ainmníodh an scannán céanna do ghradam Oscair ina dhiaidh sin. Cá hionadh mórtas agus bród a bheith ar phobal na Gaeilge agus ar mhuintir na hÉireann i gcoitinne i ngeall ar an obair éachtach cheannródaíochta seo?
Bhí gnéscannáin eile á ndéanamh ag Gael Linn le linn an ama. Dhíol Gael Linn an comhar le lucht leanúna an CLG as a dtacaíocht sna blianta tosaigh nuair a rinneadh dhá scannán sármhaithe ar na cluichí Gaelacha - Christy Ring, ar an iománaíocht, agus Peil, ar an bpeil Ghaelach.
Óstaíocht
Le blianta fada tá gnó na hóstaíochta an-tábhachtach d'eacnamaíocht na hÉireann. Cá hionadh, mar sin, gur chuir Gael Linn a lámh sa ghnó seo chun tacú leis agus chun úsáid na Gaeilge a bhrú chun cinn? I 1968 chuaigh siad i bpáirt le Gaeltarra Éireann agus páirtithe eile chun cuideachta dar teideal Gaeltearmann Teoranta a bhunú. Bhí sé mar aidhm ag an gcuideachta seo óstlanna den scoth a fhorbairt i gceantair Ghaeltachta. I gCathair Uí Dhónaill i nGaeltacht Uíbh Ráthaigh, a osclaíodh an chéad cheann.
Taca an ama céanna, cheannaigh Gael Linn bialann agus tábhairne ag Baile Eoin i gCo. Chill Dara. Rinneadh athchóiriú ar an bhfoirgneamh agus rith Gael Linn é ar feadh tamall de bhlianta ina dhiaidh sin faoin ainm Óstán John Devoy. An bhliain chéanna, ghlac Gael Linn ar lámha ó Chlann na hÉireann brú saoire i nGaeltacht Bhaile Ghib.
1970-1979
Cistíocht
Sna seachtóidí bhunaigh fochuideachta le Gael Linn, Cairde Gael Linn, crannchur príobháideach. Cuirtear an brabús ar fáil do obair Gael Linn féin. Bhí Gael Linn ar cheann de na heagraíochtaí tosaigh Gaeilge ar éirigh léi pátrúnacht a fháil ó chomhlachtaí gnó. Fuarthas airgead ó Player Wills don scannánaíocht, ó Aer Lingus, Iarnród Éireann agus ó Bhanc na hÉireann do Slógadh agus ó Bhainc-Aontas Éireann agus ón Irish Times do na díospóireachtaí.
De réir a chéile thoiligh an Rialtas cabhair airgid a chur ar fail do scéimeanna ceapáirithe a bhí ar bun ag eagraíochtaí Gaeilge, Gael Linn ina measc agus chuige sin osclaíodh líne ar leith buiséid - Ciste na Gaeilge. Maoinítear an Ciste ón gCrannchur Náisiúnta agus tá sé faoi chúram Foras na Gaeilge.
Eachtra
Thosaigh Gael Linn cúrsaí eachtraíochta do dhaoine óga i 1970 agus lean siad ar feadh na mblianta. Eachtra a tugadh ar an scéim seo. Tá teacht go héasca anois ar áiseanna eachtraíochta ach ba ghníomh eile ceannródaíochta é ag Gael Linn a leithéid a dhéanamh i 1970.
Sa Ghaeltacht is mó a eagraíodh na cúrsaí seo - Tír Chonaill, Acaill agus an Leitriúch. Ní cúrsaí Gaeilge a bhí iontu ach múineadh spóirt eachtraíochta, dála kayakóireacht, seoltóireacht, rianadóireacht agus creagadóireacht do dhaoine óga, a raibh déanamh a ngnó de Ghaeilge cheana féin acu. Bhí iomlán an teagaisc i nGaeilge.
Slógadh
Ach gan dabht, ba é Slógadh, ógfhéile na n-ealaíon, beart mór Gael Linn don ghlúin óg. I 1969 a tosaíodh an fhéile agus bhí an chéad Slógadh Náisiúnta i gColáiste Phádraig i nDroim Chonrach tráth na Cásca 1970. Eagraíodh an fhéile ar leibhéil éagsúla. Bhíodh Slógaí Áitiúla ann san Fhómhar, ar bhonn contae de ghnáth. Chuaigh na buaiteoirí ar aghaidh go dtí na Slógaí Réigiúnacha go luath san athbhliain agus ba iad a mbuaiteoirí-sean a ghlac páirt sa Slógadh Náisiúnta le linn sheachtain na Cásca. Bronnadh pearsa mór le rá éigin, Uachtarán na hÉireann nó aire rialtais, na duaiseanna ag an mbailchríoch.
Bhí comórtais cheoil den uile chineál ann - ceol traidisiúnta, popcheol, ceol tíre is tuaithe, ceol clasaiceach, amhránaíocht, cóir, ceol uirlise aonair, ceoldrámaí etc. Bhí drámaíocht ann, mímeadóireacht agus agallaimh bheirte. Ní comórtais stáitse amháin a bhí ar fáil ach comórtais litríochta agus ealaíne chomh maith. Ní comórtasaíocht ar fad a bhíodh ann óír bhíodh seisiúin, céilithe, dioscónna, léamh filíochta agus ceolchoirmeacha ar siúl fosta.
Thar aon rud eile, thug Slógadh an Ghaeilge chun beochta don aos óg. Úsáideadh í mar mheán beo nua-aimseartha. Agus an fhéile i mbarr a réime sna luath-ochtóidí, bhíodh os cionn 50,000 duine páirteach inti bealach amháin nó bealach eile. Tháinig grúpaí mar Clannad, na Hothouse Flowers, Altan agus Dolores O'Riordan chun tosaigh trí Shlógadh agus ba é Slógadh a chéad chuir filíocht Chathail Uí Shearcaigh os comhair mhuintir na hÉireann. Seachas an Urdd Eistedfodd sa Bhreatain Bheag, ní raibh aon ógfhéile eile dá sórt san Eoraip inchomórtas léi ó thaobh méid nó scóipe de. Thagadh daoine óga as ceithre hairde na hEorpa ag triall uirthi - ón mBreatain Bheag, ó Albain, ón mBriotáin, ó Fhlóndras, ón Occitáin agus fiú ón tSlóivéin.
Sna seachtóidí, thosaigh Gael Linn comórtas díospóireachta eile, do lucht na gcoláistí tríú leibhéal.
Foghlaim agus Sealbhú na Gaeilge
Thuig Gael Linn ón tús a thábhachtaí is a bhí sé áiseanna den scoth a chur ar fáil don phobal chun an Ghaeilge a fhoghlaim agus chun a gcumas sa teanga a fheabhsú. Dhírigh an eagraíocht ar an aos óg agus ar dhaoine fásta araon. Sna blianta dar gcionn, bhunaigh Gael Linn coláistí samhraidh d'ardchaighdeán do dhaoine óga san aoisghrúpa 11 -18. Faoi láthair tá trí choláiste ag an eagraíocht - Coláiste Mhachaire Rabhartaigh i nGaeltacht Thír Chonaill, Coláiste Riocaird Bairéid ag an Eachléim i nGaeltacht Iorrais agus Coláiste Bhaile Bhuirne i nGaeltacht Mhúscraí. Tairgíonn Gael Linn scoláireachtaí do dhaoine óga ón Tuaisceart ón uair nach raibh an deis chéanna acusan an Ghaeilge a fhoghlaim ar scoil is a bhí ag a gcomhionann ón bPoblacht.
Machaire Rabhartaigh
Maidir le daoine fásta, bhunaigh Gael Linn institiúid mhúinte teanga ar a tugadh Foras na Gaeilge. D'fhéach an Foras le dianchúrsaí a chur ar fáil do fhoghlaimeoirí ó Éirinn agus ó thíortha i gcéin chomh maith. Baintear torthaí suntasacha amach i gcónaí a bhuíochas do chaighdeán na gcúrsaí agus an teagaisc.
Chomhoibrigh Gael Linn i soláthar cúrsaí féinmhúinte freisin, ina measc Teach Yourself Irish, Buntús Cainte agus Cúrsa Gaeilge Linguaphone - Gael Linn.
Cúrsaí Craolacháin
Ceapadh Ceannasaí Gael Linn, Dónall Ó Móráin, ar Údarás RTÉ ar feadh dhá thréimhse agus é ina Chathaoirleach cuid den am. Rinne sé a sheacht ndícheall an Ghaeilge a chur chun cinn in RTÉ agus bhí baint nach beag aige le bunú Raidió na Gaeltachta i 1971.
1980-1989
An Nuachtán Anois
I 1984, bhunaigh Gael Linn nuachtán seachtainiúil, Anois, agus lean dá fhoilsiú go dtí 1996. Nuachtán táblóideach a bhí ann agus baineadh úsáid fhairsing as dathanna.
Comhthéacs na hEorpa
I 1981 d'eagraigh Gael Linn, i bpáirt le hOifig Eolais an Choimisiúin Eorpaigh i mBaile Átha Cliath, seimineár lae chun seasamh theangacha neamhfhorleathana, ar nós na Gaeilge, sa Chomhphobal Eorpach a mheas agus féachaint arbh fhéidir tacú leo ar bhonn Eorpach. B'as an seimineár sin a tháinig an smaoineamh comhbheartas Eorpach a sheoladh agus taobh istigh de roinnt míonna bhí an Biúró Eorpach do Theangacha Neamhfhorleathana ar an bhfód agus ardbhainisteoir de chuid Gael Linn mar Uachtarán air. Sna blianta dá éis bhí lámh shuntasach ag an mBiúró i ngach mór-iarracht sa Pharlaimint Eorpach, i gComhairle na hEorpa, in UNESCO agus san OSCE chun cearta lucht labhartha na dteangacha neamhfhorleathana a chur chun cinn.
Raidió Áitiúil
Chuir Gael Linn aighneachtaí éagsúla faoi chraoltóireacht ar aghaidh, go háirithe faoi raidió áitiúil. Cheannaigh an eagraiocht scaranna i ndá stáisiún áitiúil - Clare FM agus Raidió Chiarraí.
1990-1999
Foilsitheoireacht
D'eascair foilseacháin oideachasúla eile as an nuachtán Anois - leabhair do dhaltaí Gaeilge sna hiarbhunscoileanna, Staighre, Céim agus Dréimire. D'fháiltigh múinteoirí Gaeilge rompu seo agus tá siad in úsáid i scoileanna ar fud na tíre. Ina theannta sin d'fhoilsigh Gael Linn, i bpáirt le Granada Learning, CD rom dar teideal An Scríbhneoir Óg/Young Writers' Workshop chun scileanna scríbhneoireachta agus teanga a fhorbairt i nGaeilge, i mBéarla, i bhFraincis agus i nGearmáinis.
Tráth na gCeist
I 1992, thosaigh Gael Linn sraith de thráthanna ceist do mhic léinn iarbhunscoile sa Tuaisceart - Tráth na gCeist - Gael Linn. D'eagraigh Gael Linn, i bpáirt le BBC Radio Ulster, quizchláracha do dhaoine fásta. Craoladh iad faoin teideal Freagair.
Chraol RTÉ 1 quizchlár eile a d'eagraigh Gael Linn. Ba do dhaoine fásta freisin an tsraith seo. Ceist Agam Ort a tugadh uirthi.
2000-2009
Gael Linn i mbun na fiontraíochta
D’oscail Gael Linn caifé Gaelach i lár Bhaile Átha Cliath sa bhliain 2000. Caifé Trí D an t-ainm a bhí air.
Thug Gael Linn Banríon Álainn an Líonáin, aistriúchán Gaeilge ar shárdhráma Martin Mc Donagh go Baile Átha Cliath áit ar léiríodh é cúig oíche as a chéile in Amharclann Samuel Beckett i gColáiste na Tríonóide.
In 2002 sheol Gael Linn, i gcomhar le Institiúid Teangeolaíochta Éireann cúrsa nua den scoth, Gaeilge agus Fáilte. Tá an leabhar agus na dlúthdhioscaí, a ghabhann leis, araon an-tarraingteach.
Sheol Gael Linn clár nua cultúrtha do scoileanna i 2002.
Cuireadh cuma nua ar na díospóireachtaí. In áit comórtas náisiúnta amháin cuireadh tús le Comórtas Díospóireachta Uí Chadhain do scoileanna ina ndéantar an teagasc trí Ghaeilge, agus Comórtas Díospóireachta An Phiarsaigh do na scoileanna ina múintear trí Bhéarla. Cuireadh tús le himeachtaí nua eile, Coirm, sraith de fhéilte siamsaíochta do bhunscoileanna, an comórtas do ghrúpaí ceoil thraidisiúnta, Siansa, agus Comórtas Clár Raidió do Iarbhunscoileanna.
Áiseanna Oideachasúla
Tosaíodh ar fhoilseacháin d’iarbhunscoileanna a chur ar fáil ag tús na nóchaidí. Mar chuid dár bpolasaí don mhílaois nua cinneadh ar raon leathan áiseanna tacaíochta a chur ar fáil do mhúinteoirí agus d’fhoghlaimeoirí na Gaeilge. Bhí idir phóstaeir, phacáistí múinteoireachta do bhunscoileanna agus dlúthdhioscaí cuimhne inléite amháin [CD-Rom] curtha ar fáil cheana féin.